Eski Eserler Dairesi, Kıbrıs Üniversitesi Arkeoloji Araştırma Birimi (ARU) tarafından 2006 yılından beri Profesör Maria Iakovou yönetiminde yürütülen “Palaepaphos Kentsel Peyzaj Projesi” (PULP) çerçevesinde gerçekleştirilen 2024 yıllık kazılarının ilk aşamasının tamamlandığını duyurdu.
Kazı ekibinde Kıbrıs Üniversitesi Tarih ve Arkeoloji Bölümü lisans ve doktora öğrencileri, Siena Üniversitesi UNISTRASI’den doktora sonrası araştırmacılar ve hocaları Dr. Jacopo Tabolli de yer aldı. Ekip, Kıbrıs Teknoloji Üniversitesinden (CUT/TEPAK) Palaepaphos Projesi (PULP) iş birlikçileri olan Dijital Veri ve Coğrafî Bilgi Sistemleri Yöneticisi Dr. Athos Agapiou ve peyzajın yıllık güncellenmiş ortofotoğrafından sorumlu Dr. Kyriakos Themistocleous tarafından desteklendi.
Yapılan basın açıklamasında, kazının 5 haftalık bir süre boyunca devam ettiği ve Laona tümülüsüne ve Laona’yı Hadjiabdoulla platosuyla birleştiren akropolün tek duvarlı bir parçasını oluşturan Laona’nın doğu duvarına (Şekil 2) odaklandığı belirtildi.
Bu yılki kazının ana amacı, Laona tümülüsünün üzerine inşa edildiği seviyeyi tespit etmekti. Tümülüsün eski mühendis-mimarlarının, tümülüsü daha önceki Kıbrıs-Klasik duvarın iç evresinin zemininde (tümülüsün içinde gömülü ve korunmuş) inşa etmeyi seçmek yerine, önceki zemini kaldırmaya ve tümülüsü daha alçak (yarım metre) ve daha stabil jeolojik bir alt tabakaya inşa etmeye karar verdikleri belirlendi.
İnşası için çeşitli renklerde toplam 10.000 metreküp marn ve kompozit kil tabakasına ihtiyaç duyulduğu tahmin ediliyor. Bu, Laona tümülüsünün antik Kıbrıs’taki en büyük inşa edilmiş anıt olarak kaldığını doğruluyor.
Mezarın inşası MÖ 4. yüzyılın sonlarına, tarihsel olarak Büyük İskender’in Makedon haleflerinin çatışmasına denk gelen döneme tarihlenmektedir. Şüphesiz, tümülüsün inşasının, Kıbrıs’ın cenaze mimarisine aşina olmayan -tek istisna, çağdaş ancak daha küçük olan Salamis kenotafının tümülüsüdür- deneyimli tümülüs yapımcılarının eseri olduğu belirtiliyor.
Tümülüsün, olağanüstü büyüklüğüne rağmen, Laona’nın doğu duvarının sadece 65 metrelik bir bölümünü kapladığı ve güneye doğru ilerleyerek onu Hadjiabdoulla platosundan ayıran kısa mesafeyi kapladığı görülüyor.
Baf’ta yer alan Laona Surları ve Hadjiabdoulla Akropolünde 2024 yaz döneminde gerçekleştirilen kazı çalışmalarının ikinci hedefi, Laona Surları’nın doğu sınırı ile saray kompleksini koruyan doğu duvarı arasındaki alanı tam olarak araştırmaktı.
Ön kazılar üç alanda gerçekleştirildi. Diğerlerinin yanı sıra, 2023 yılında Kıbrıs-Klasik dönem tahkimatı tarafından kaplanan daha eski taş anıtın köşesinin tespit edildiği Laona Surlarının dış kısmı, temel seviyesine kadar kazıldı. Önemli bir bölümünün etkileyici işlenmiş taşlardan oluştuğu ve böylece Laona Surlarına dâhil edildiği tespit edildi.
Temelde ve kullanım zemininde bırakılan çömlek, Geç Tunç Çağı’na kadar uzanıyor. Antik Baf’ın kuruluş aşamasındaki konut bölgelerinden birinde, MÖ 13-12. yüzyıla ait taştan yapılmış bir anıtın tespit edilmesi ilk kez gerçekleşti.
2009’dan günümüze kadar Laona ve Hadjiabdoulla’da gerçekleştirilen kazıların alanı, ağırlıklı olarak MÖ 5-4. yüzyıla tarihlenen akropol anıtlarını ortaya çıkardı. Bu alan 28.800 metrekarelik bir alanı kapsamakta ve 120m x 240m boyutunda. (KHA)
