Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanı Yorgos Papanastasiou, Kıbrıs’ın Avrupa ana karasına ve komşu ülkelere elektrik bağlantısı konusunda önümüzdeki haftalarda kararlar alınması beklendiğini açıkladı. Kıbrıs’ta elektrik üretim maliyetinin haneler, sanayi ve ekonomi için sorunlu olduğunu belirten Bakan, elektrik bağlantısının ve güneş enerjisi üretiminde fotovoltaik sistemlerin kullanımının yaygınlaştırılmasının önemini vurguladı.
Bakan, Temmuz 2025’e kadar elektrik piyasasının açılmasıyla rekabetçi bir piyasanın hedeflendiğini ifade etti. Elektrik üretim maliyetini düşürmek için Bakanlığın üç temelde çalıştığını anlatan Bakan, birinci olarak sera gazı emisyonlarını %40-45 oranında azaltacak doğal gazın kullanılacağını, ikinci olarak hanelere ve sanayiye teşvikler sağlanarak fotovoltaik (güneş enerjisi) sistemler ve bataryalar aracılığıyla güneş enerjisinden elektrik üretiminin artırılacağını kaydetti.
Kıbrıs’ın elektrik şebekesinin Avrupa ana karasına ve komşu ülkelere bağlanması konusunda son yıllarda çalışıldığını ve önümüzdeki haftalarda kararlar alınması gerektiğini vurgulayan Bakan, Kıbrıs’ın AB’nin ortak elektrik piyasasına bağlı olmayan son üye ülke olduğunu ve projenin toplam maliyetinin yaklaşık %30’una tekabül eden bir AB desteği bulunduğunu belirtti.
Bakan, Kıbrıs’ta elektriğin perakende satış fiyatının kilovatsaat başına 33 sent olduğunu, Avrupa ortalamasının ise 15 sent olduğuna dikkat çekerek, bunun haneler, sanayi ve ekonomi için sorunlu olduğunu vurguladı. Ayrıca Kıbrıs’ın sorunların ve savaşların yaşandığı bir bölgede yer aldığını, elektrik arz güvenliğinin önemli bir konu olduğunu kaydetti.
Enerji Bakanı, Avrupa’ya yenilenebilir enerji üretimi konusunda verdikleri sözlerin kolay olmadığını belirterek, yüksek hedefler koymazsanız bu hedeflere yaklaşamayacağınızı ve sonuçta hedefin yenilenebilir enerji kaynaklarından %100 elektrik kullanımı olduğunu belirtti.
Bakan ayrıca, Kıbrıs ve diğer MED9 üyelerinin, Akdeniz bölgesini AB ülkeleri ve üçüncü ülkeler arasında enerji taşımacılığı için yeşil bir koridora dönüştürme hedefine temas etti. Bu fırsat, gelecek ay Larnaka’da düzenlenecek 2. MED9 Bakanlar Zirvesinde ele alınacak.
2030 için revize edilen Ulusal Enerji ve İklim Planı, enerji tüketiminde en az %33 yenilenebilir enerji payı, elektrik sektöründe yaklaşık %38 yenilenebilir enerji katkısı, ısıtma ve soğutma sektöründe %54 ve ulaşım sektöründe %17 yenilenebilir enerji gerektiriyor.
Bakan, yenilenebilir enerji payının özellikle elektrik sektöründe nispeten düşük kalmasına rağmen, 2022’de Kıbrıs’ın AB’de ısıtma ve soğutmada 3. en büyük artışa, elektrik sektöründe ve ülkenin toplam nihai enerji tüketiminde 8. en büyük yenilenebilir enerji payı artışına sahip olduğunu belirtti. Bu artış esas olarak güneş enerjisine, fotovoltaik (güneş enerjisi) sistemlerin ve sıcak su ve alan ısıtması için güneş termal sistemlerinin kullanımına bağlanıyor.
Bakan, Kıbrıs’ın yeşil ekonomiye geçişini hızlandırmak için Toparlanma ve Dayanıklılık Planı kapsamında ayrılan fonların %41’inin kullanıldığını belirtti. Ayrıca, 2027 yılına kadar ulusal ve topluluk fonları aracılığıyla bir dizi reform ve politika önlemlerinin hayata geçirileceğini kaydetti.
Söz konusu reformlar arasında elektrik şebekesinin genişletilmesi, yükseltilmesi ve dijitalleştirilmesi, yenilenebilir enerji lisanslama sürecinin dijitalleştirilmesi, basitleştirilmesi ve hızlandırılması, öz tüketim amaçlı güneş enerjisi sistem projelerinin teşvik edilmesi, haneler, işletmeler ve kamu binaları için enerji verimliliğini artıran destek programları ve elektrikli ve hibrit araçlar için şarj noktalarının teşvik edilmesi gibi girişimler yer alıyor. (KHA)
