Avrupa Komisyonu, NextGenerationEU girişiminin bir parçası olan Toparlanma ve Dayanıklılık İmkânı kapsamında Kıbrıs’ın ikinci ödeme talebine ön olumlu değerlendirmeyi onayladı.
Onay, ülkenin toparlanma planında önemli ilerleme kaydedildiğini gösteren 38 önemli kilometre taşı ve hedefinin 37’sini kapsıyor. Agresif vergi planlamasını ele alan bir vergi reformunun henüz gerçekleştirilmemesi tam ödemeyi geciktirme potansiyeli taşıyor.
Komisyonun açıklamasına göre, Toparlanma ve Dayanıklılık İmkânı finansmanının ikinci ve üçüncü taksitleri, halk sağlığı, eğitim, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve orman yangınları ve sellerle mücadele önlemlerine odaklanarak Kıbrıs’ta çok çeşitli reformları ve yatırımları destekleyecek.
Paket ayrıca su yönetimi, araştırma ve yenilik, yolsuzlukla mücadele çabaları ve vergi politikasının iyileştirilmesi konularında önemli adımlar içeriyor.
Reformlarda önemli ilerleme
Kıbrıs’ın başardığı önemli önlemler arasında Yolsuzluğa Karşı Bağımsız Otorite kurulması ve stratejik yatırımların kolaylaştırılması yer alıyor. Bu reformlar, düşük verimlilik ve rekabet gücü gibi sorunları ele alarak adanın yasal çerçevesini ve ekonomik dayanıklılığını artırmayı amaçlıyor.
Bu gelişmelere ek olarak Komisyon, Kıbrıs’taki vatandaşlar ve işletmeler için halk sağlığı, eğitim, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji, orman yangınları ve sellere karşı koruma, su yönetimi, tarım, araştırma ve yenilik, işletmelere mali destek, kamu yönetimi, yolsuzlukla mücadele ve vergilendirme alanlarında olumlu bir değişim sağlayacak 17 reform ve 19 yatırımın ve yeni bir denetim ve kontrol kilometre taşının tesliminde ilerleme kaydedildiğini kaydetti.
Vergi reformunda yerine getirilmemiş aşama
Yerine getirilmemiş aşamalardan biri, özellikle Kıbrıs’ta faaliyet gösteren uluslararası işletmeler için agresif vergi planlamasını dizginleyen bir reformu içeriyor. Komisyon şu anda bu reformla bağlantılı ödemenin bir kısmını askıya almayı düşünüyor. Kıbrıs’ın, Komisyon’un endişelerine yanıt vermek için bir ayı bulunuyor; ardından ödemeyle ilgili nihai kararın alınması bekleniyor.
Komisyonun vergi reformunun yeterince ele alınmadığı yönünde değerlendirme yapması durumunda, Kıbrıs’a bekleyen gereklilikleri karşılaması için altı ay daha süre verilecek; reform yerine getirilirse askıya alınan ödeme serbest bırakılacak.
Bir Avrupa Birliği (AB) yetkilisi, agresif vergi planlamasıyla mücadeleye ilişkin mevzuatın uluslararası şirketleri ilgilendirdiğini, Kıbrıs’ın stopaj, temettü ve telif hakkı vergisi için sıfır oranına sahip olmasıyla ilgili olduğunu belirtti ve Kıbrıs’ın sunduğu şeyin sorunu etkili bir şekilde ele almadığını kaydetti.
Yetkili, Kıbrıs’ın sorunu ele almak için hala vakti olduğunu ve tam uyum için altı aylık bir süre tanındığını kaydetti.
Sonraki adımlar
Komisyon, ön değerlendirmesini, görüşünü bildirmek için dört haftası olan Ekonomi ve Mali Komiteye iletti. Kıbrıs, tamamlanmamış vergi reformu konusunda resmî olarak bilgilendirildi. İncelemeden sonra söz konusu aşama hâlâ tatmin edici görülmezse Komisyon, ödemenin bir kısmını askıya alacak ve reformlar tamamlandıktan sonra askıya almayı kaldırma seçeneği olacak.
Kıbrıs’ın 1,2 milyar avro değerindeki genel toparlanma planı, 1,02 milyar avro hibeyi ve 200 milyon avro krediyi içeriyor.
Kıbrıs reformları uygulamaya devam ederken Avrupa Birliği tarafından belirlenen daha geniş 2026 hedefini karşılamaya odaklanmaya da devam ediyor.
AB yetkilisi, Kıbrıs dâhil tüm üye devletlerin “bir yarışta” olduğuna, bunun “zamana karşı” Toparlanma ve Dayanıklılık Planı’nı 2026’ya kadar uygulamak olduğuna dikkat çekti.
Avrupa Komisyonu, haziran ayındaki tavsiyelerinde üye devletleri toparlanma planlarının uygulanmasını hızlandırmaya ve 2026’ya kadar tamamlanmasını sağlamak için gerekli kaynakları tahsis etmeye çağırmıştı.
AB yetkilisine göre Kıbrıs Toparlanma ve Dayanıklılık İmkânı kapsamında üçüncü talebini sundu. Dördüncü talebin gelecek aylarda yapılması bekleniyor. (KHA)
